Gedachten over gedachten

Eén van de onderdelen van het jaarprogramma van 365 Dagen Succesvol dat ik in 2017 heb gevolgd, was het formuleren van een missie. Die mocht het liefst zo groot mogelijk zijn. Mijn missie werd, dat in 2025 niemand meer ‘last’ heeft van zijn of haar gedachten.

Ik kwam hier op, omdat ik vaak met het thema Gedachten geconfronteerd ben de laatste jaren. Op allerlei manieren kwam het op mijn pad, buiten het feit dat ik zelf misschien een beetje te veel denk.

The Secret, Acceptance and Commitment Therapy (ACT), Mindfulness, Abraham Hicks, The Universe Talks, quantumtheorieën, magie, Boeddhisme, 365 Dagen Succesvol, dat zijn maar een paar voorbeelden van verschillende denkwijzen over gedachten.

Gedachten is iets wat wij mensen allemaal hebben en gedachten zijn ook de dingen waar we onszelf het meest mee dwarszitten. Aan de andere kant kunnen ze ons ook helpen.

Er zijn dan ook twee hoofdrichtingen waar te nemen:

  • Gedachten helpen je meestal niet
  • Gedachten helpen je wel (om te krijgen wat je hebben wil)

Deze twee richringen lijken enigszins tegenstrijdig, maar is dat wel zo? Volledig zijn gaat niet lukken, maar ik wil op een aantal stromingen wat nader ingaan.


Gedachten helpen je meestal niet

Dit is de gangbare therapeutische opvatting, en komt bij heel veel schrijvers en denkers voor. De wereld zoals wij die kennen is een illusie, dat was al bekend bij Plato en in het Boeddhisme. Ook onze gedachten, die een reactie zijn op de wereld, zijn meestal op een illusie gebaseerd.

Door de lessen in 365 Dagen Succesvol realiseerde ik me dat de volgorde niet is: gebeurtenis > emotie > gedachte > reactie, maar gebeurtenis > gedachte > emotie > reactie. Niet de gebeurtenis triggert de emotie, maar de gedachten die we erover hebben, al gebeuren deze misschien in een split second. De gedachten maken namelijk meteen een verhaal van de gebeurtenis, een verhaal dat helemaal niet waar hoeft te zijn. Ze zijn vooral gebaseerd op verwachting en het probleem is dat je ze niet zo maar even uit kunt zetten

Veel methoden en therapieën zijn erop gericht ofwel de gedachten te veranderen, ofwel deze niet meer serieus te nemen. Een paar voorbeelden:

Byron Katie, bedenkster van The Work, laat je je gedachten op verschillende manieren omdraaien en dan blijkt dat vaak óók waar te zijn. “Piet is nooit aardig tegen mij” wordt dan: “Ik ben nooit aardig tegen Piet” of “Ik ben nooit aardig tegen mijzelf”.

Cognitieve Therapie is een bekende en belangrijke op dit gebied, ontwikkeld in de jaren ’60 door de Amerikaanse psychiater Aaron T. Beck. De mens bekijkt wat hem overkomt door een bepaalde bril, door wat hij b.v. in het verleden heeft meegemaakt, en trekt daar zijn conclusies uit. Door te leren gebeurtenissen anders uit te leggen, kunnen deze “disfunctionele gedachten” worden omgebogen naar een positievere kijk.

Een extra toevoeging hieraan is het gebruik van mindfulness, door een mindfulnesstraining in de cognitieve therapie te verwerken, je krijgt dan Mindfulness Based Cognitieve Therapie (MBCT). Hier komt ook acceptatie van je gedachten en van wat is erbij kijken, positief of negatief.

Daarop borduurt dan weer ACT (Acceptance and Commitment Therapy) voort, opgezet door de Amerikaan Steven Hayes en in Nederland fanatiek gepromoot en beschreven door Gijs Jansen en Tim Batink, een methode die gebaseerd is op zes pijlers, welke samen voor Psychologische Flexibiliteit zorgen:

- Acceptatie: Het actief uitnodigen van vervelende gedachten, gevoelens en omstandigheden.
- Defusie: Loskomen van je gedachten, zodat deze je minder snel zullen raken.
- Zelf als Context: Een andere, meer flexibele relatie met jezelf creëren.
- Hier en Nu: In contact komen met het hier en nu.
- Waarden: Ontdekken wat je werkelijk belangrijk vindt in het leven.
- Toegewijd Handelen: Dingen gaan ondernemen op basis van je waarden.

(overgenomen van www.timetoact.nl )

Voor dit verhaal zijn vooral Acceptatie en Defusie van belang, niet tegen negatieve gedachten vechten, want je kan ze niet zomaar uitbannen, maar ze uitnodigen en er vervolgens van loskomen. ACT werkt heel veel met metaforen. Jij Zelf bent de bestuurder van een bus en je gedachten zijn passagiers, die allemaal wat anders willen en soms zelfs aan het stuur staan te rukken. Je kan ze de bus niet uitzetten, maar je kan ze vriendelijk vragen mee te gaan en anders tegen ze aan kijken zodat ze je niet meer lastig vallen.



Die bus komt ook weer terug bij Voice Dialogue, waar iedereen bestaat uit een aantal ikken, onderdelen van je persoonlijkheid, met namen als De Pleaser, De Pusher, De Doener en wat je maar kunt bedenken. Sommigen zitten vooraan en anderen achteraan en soms zelfs weggestopt in de bagageruimte. Een hele belangrijke die bij veel van ons bijna op schoot zit achter het stuur is de Innerlijke Criticus. In Voice Dialogue ga je zelf, door steeds op een andere stoel te gaan zitten, je Ikken laten spreken om ermee en met elkaar in het reine te komen. Essentie is dus ook hier dat al die Ikken in je gedachten zitten, maar dat ze allemaal hun eigen werkelijkheid hebben en veranderd kunnen worden, door ze op een andere plek in de bus te zetten.


Gedachten helpen je wel (om te krijgen wat je hebben wil)

Dit idee, of althans de bekendheid ervan, is begonnen met The Secret, een film en boek (uit 2006) door Rhonda Byrne. The Secret gaat uit van de Law of Attraction (LoA): je krijgt wat je aandacht geeft. De film en het boek waren bestsellers en hebben een aantal opvolgers gekregen, zoals The Power, The Magic en Hero. Prachtig uitgevoerd, tamelijk commercieel en Amerikaans. Op de website staan voortdurend getuigenissen van mensen die het slecht hadden, maar door de methode van The Secret alles gekregen hebben wat ze echt wilden.

Vooral in het begin leek het alleen maar: denk en visualiseer wat je wil hebben en het gaat gebeuren, maar later is er ook steeds meer het aspect van dankbaarheid voor wat er al is en wat je hebt ingekomen.

De Nederlandse Annemarie Postma heeft het concept van The Secret uit de “TellSell” sferen gehaald, door duidelijk te maken dat het gaat om Willen, Besluiten en Verantwoording nemen:

-Weet wat je echt diep van binnen wil

-Neem een besluit op grond van je wil, als een soort heilig contract met jezelf

-Neem volledige verantwoording voor de consequenties van je besluit. Onder andere door oude belemmerende overtuigingen af te leggen (hier komen we alweer een beetje in het eerste deel van dit essay)

Een boek wat nog iets ouder is dan The Secret en ook iets spiritueler, maar in het jaar van de Secret meteen een nieuwe druk beleefde, is het boek van Esther en Jerry Hicks: Ask and it is given. Esther channelt een soort collectief van hogere wezens, dat zich Abraham noemt en in contact staat met de Bronenergie. En omdat alles trilling en energie is, ook onze gedachten en emoties, kun je naar je toe halen waar je energie op gericht is.

Dit klinkt wel allemaal zweverig misschien, maar zo gek is het nog niet als je het ook natuurwetenschappelijk beschouwt. De quantumfysica houdt zich hier al lang mee bezig en komt er steeds meer achter dat we eigenlijk nog lang niet alles weten wat betreft deeltjes en energie. Bijvoorbeeld dat twee fysiek gescheiden deeltjes op hetzelfde moment eenzelfde reactie ergens op kunnen hebben en dat er een collectief energieveld lijkt te zijn dat alles met alles verbindt. Inderdaad, zoals prana, numen, chi, levensenergie of hoe het dan ook in de loop der eeuwen is genoemd. Daarin ligt ook alles uit ieders collectief en individueel bewustzijn opgeslagen en het kan dan ook reageren op onze gedachten en emoties.

Magie werkt daar ook mee. Bij magie richt je je gedachten op wat je wil bereiken en gebruikt daar dan over het algemeen één of meer hulpmiddelen bij, zoals kaarsen, koorden en spreuken en het wordt verpakt in een ritueel. Dit allemaal om beter te kunnen focussen.

Een heel belangrijk aspect bij zowel The Secret, magie als bij b.v. sporters die iets willen bereiken is visualisatie. Zie wat je wil zo duidelijk en levendig en gedetailleerd mogelijk vóór je. En zie het niet alleen, maar voel, hoor, ruik en proef het ook.

Wil je gezond zijn, visualiseer jezelf dan gezond. Wil je een nieuw huis, visualiseer dit dan zo uitgebreid en gedetailleerd mogelijk. Maak een visionboard en hang het ergens waar je het vaak ziet.


Conclusie

Voor mij hebben beide stromingen te maken met aantrekking van waar je je op richt. Ben je altijd negatief en overtuigd dat dingen niet kunnen, dan zal het ook niet lukken en komt er meer negativiteit op je pad. En weet onderscheid te maken tussen Jouzelf en die ADHD-aap in je hoofd die almaar aandacht wil.

Zo gauw je je gedachten richt op wat je echt wil is datgene ook makkelijker te verkrijgen.

Het sleutelwoord is bewustzijn. Wees je bewust van je gedachten en wat ze met je doen, dan weet je hoe je op ze kunt reageren (of niet reageren) en wat je ermee kan doen. En doe dat ook heel bewust. Want Jij bent en blijft de chauffeur van de bus!


“Thoughts become things, choose the right ones!” ( tut.com - The Universe Talks)


Bronvermelding (willekeurige volgorde)

  • Byron Katie, The Work http://thework.com/nl
  • www.timetoact.nl en mijn ACT-opleiding
  • Wikipedia (o.a. Cognitieve Theapie)
  • Rhonda Byrne: The Secret, Kosmos, 2007
  • Annemarie Postma: The deeper Secret, Ankh-Hermes, 2008
  • Lynne McTaggart: Het Veld (The Field), Ankh-Hermes, 2005, 4e dr.
  • William Arntz, Betsy Chasse & Mark Vicente: What the bleep do we know, Kosmos, 2008, 6e dr.
  • Mijn ervaringen in de Wicca
  • Karin Brugman, Judith Budde & Berry Collewijn: Ik (k)en mijn ikken, Thema, 2017, 10e dr.
  • Esther & Jerry Hicks: Vraag en het wordt gegeven (Ask and it is given), Petiet, 2006, 2e dr.
  • www.tut.com The Universe Talks
  • 365 Dagen Succesvol